Boşanma Sonrasında Yasal Mal Paylaşımı Nasıl Olur?

Evlilik birliğinin sona ermesi ile eşlerin kendi aralarında belirlediği mal rejimi ya da belirlememeleri halinde yasal mal rejimi olarak kabul edilen edinilmiş mallara katılma rejiminin barındırdığı hükümler çerçevesinde sahip olunan mallar tasfiye edilmektedir. Evliliğin iptal edilmesi, eşlerin boşanması ve eşlerden birinin ölümü halinde malların tasfiyesi gerçekleştirilebilir.

TMK md. 225-241 arası mal rejiminin sona ermesi ve tasfiyesi hususunda düzenlemeler içermektedir. Kanundaki sıraya göre bu hükümler;

-Her eş diğer eşte bulunan mallarını geri alır. Karşılıklı bir borç ilişkisi varsa sona erdirilir.

-Tasfiye esnasında eşlerin kişisel malları ve edinilmiş malları belirlenir.

-Edinilmiş malların borçları varsa eğer malın değerinden çıkarılır.

 -Kişisel mallar ile edinilmiş mallar arasında bir denkleştirme yapılır.

-Eşlerin mallarına ait artık değerler belirlenir ve edinilen malların eşlere âdil bir biçimde taksimi gerçekleştirilir. Malların tasfiye edilmesinde dikkat edilecek hususlar kanunda şu şekilde belirtilmiştir:

Değer Artış Payı; eşlerden biri diğerine ait bir malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun bir karşılık almaksızın katkıda bulunmuşsa, tasfiye sırasında bu malda ortaya çıkan değer artışı için katkısı oranında alacak hakkına sahip olur. Eşin sahip olduğu bu alacak hakkına değer artış payı adı verilir. TMK(227) Malın tasfiye edildiği andaki değerine (sürüm değeri) göre hesaplanır. Eğer eşlerden biri dürüstlük kuralına aykırı bir şekilde tasfiye öncesinde malı elden çıkarır ise hâkim diğer eşe hakkaniyete uygun bir tazminat belirleyecektir.

Değer artış payının ortaya çıkmasında enflasyon kavramının etkili olduğunu söylemek mümkündür. Çünkü enflasyon nedeniyle aynı paranın satın alabileceği mal ve hizmetler, yıllar geçtikçe azalacaktır. Velhasıl kelam bu kavramın özünde eşlerin edinilmiş bir mal alırken kişisel mallarından yaptığı katkı oranı ne ise; mal tasfiye edilirken o oranda hak sahibi olması prensibi yer almaktadır.

Artık Değer; TMK(231) uyarınca eklenmeden ve denkleştirmeden elde edilen miktarlar da dâhil olmak üzere her eşin edinilmiş mallarının toplam değerinden, bu mallara ilişkin borçlar çıkarıldıktan sonra kalan miktar olarak tanımlanmıştır. Artık değer hesaplaması, bir nevi aktiflerden pasiflerin çıkarılması işlemidir.

Av. Tuğsan YILMAZ
H.Alper ÇABUK

Bir Önceki Yazı; Boşanma Nedeni: Eşini Ve Ailesini Tehdit Etmek