Ceza Yargılamasının Medeni Hukukla İlişkisi

Ceza Hukuku, geçerli olduğu ülkede suç sayılan fiillerin neler olduğunu, hangi suçlar karşılığında hangi cezaların öngörüldüğünü belirten bir kamu hukuku dalıdır. Kamu Hukuku dalları arasında sayılması, Ceza Hukukunun taraflarından birinin kamu otoritesi(devlet) olduğunu gösterir. Medenî Hukuk ise bir özel hukuk dalı olmasına binaen tarafları gerçek veya tüzel kişilerdir.

Türk Borçlar Kanunu(TBK) 74. Maddede; hukuk mahkemeleri ile ceza mahkemeleri arasındaki ilişki hakkındaki hükme göre; Hakim, zarar verenin kusurunun olup olmadığı, ayırt etme gücünün bulunup bulunmadığı hakkında karar verirken, ceza hukukunun sorumlulukla ilgili hükümleriyle bağlı olmadığı gibi, ceza hakimi tarafından verilen beraat kararıyla da bağlı değildir. Aynı şekilde, ceza hakiminin kusurun değerlendirilmesine ve zararın belirlenmesine ilişkin kararı da, hukuk hakimini bağlamaz.

Ceza Mahkemeleri Kararlarının Hukuk Mahkemelerince Bağlayıcı Olduğu Durumlar

Yargıtay 22. Hukuk Dairesinin 12.06.2012 tarihli kararında hukuk hakimi kural olarak ceza mahkemesinin beraat kararı ile bağlı değildir. Ancak; hukuk hâkimi aynı olay sebebiyle ceza yargılamasında hükme dayanak yapılan maddi olgular ile bağlı olduğu gibi, ceza mahkemesinin mahkûmiyet kararları da bağlayıcıdır. Ceza yargılaması sonucunda hükmedilen karar eğer hukuk mahkemelerince açılan davalarla bir dayanak noktası oluşturarak illiyet bağı kurar ise ceza hükmü hukuk mahkemelerince bağlayıcı bir hâl alır.

Ceza yargılaması sonucunda verilen hükmün boşanma davasına etkisi

Kişi fiilinden dolayı ceza yargılaması sonucunda bir mahkumiyet durumu ile karşı karşıya kalırsa bu durum boşanma sebebi olarak mahkemeye sunulabilir. Ancak bu noktada kişinin işlediği fiilin niteliği büyük bir önem arz etmektedir. Her fiil boşanma davasına mahkemeye delil olarak sunulamaz. TMK (161-166) maddelerde sınırlı sayıdaki özel veya genel boşanma sebeplerinden biri ile illiyet bağına sahip olması gerekmektedir. Örnek vermek gerekirse;

Kişi eşine hakaret etmesinden dolayı ceza yargılaması sonucunda verilen karar uyarınca suçlu bulunması durumunda bu karar TMK 162. maddede belirtilen özel boşanma sebeplerinden pek kötü muamele, onur kırıcı davranış ile bir illiyet bağı kurabilir. Ceza Mahkemelerince verilen bu kararlar Hukuk Mahkemelerince bağlayıcıdır ve boşanma sebebi olarak mahkemeye sunulabilir. Yine aynı şekilde eşlerden birinin küçük düşürücü bir suçtan dolayı ceza mahkemesi tarafından suçlu bulunması durumunda da TMK 163. maddede belirtilen özel boşanma sebeplerinden suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme ile nedensellik bağı kurması mümkündür.

Av. Tuğsan YILMAZ
H.Alper ÇABUK

 Bir önceki Ceza Hukuku kategorisi yazısı: Ceza Davasında/Yargılamasında Tutuklama