Konut Kredilerinde Dosya Masrafı İadesi

Bankalar tüketiciler tarafından çekilen konut kredilerinde dosya masrafı adı altında önemli bir tutarı haksız ve hukuka aykırı olarak tüketicilerden zorla tahsil etmektedirler. Bankalar tarafından talep edilen bu tutarlarda tüketiciye herhangi bir itiraz hakkı tanınmamakta ve çekilen krediden tahsil edilerek tüketicinin rızası dışında banka geliri olarak kaydedilmektedir. Gerek Yargıtay’ın gerekse ilk derece mahkemelerinin birçok kararında dosya masrafının hukuka aykırı olduğu hükme bağlanmış olsa da bankalar hukuk tanımaz bir şekilde dosya masrafını talep ve tahsil etmeye devam etmektedirler. Burada her bir tüketicinin yapması gereken; kendilerinde zorla tahsil edilen bu dosya masraflarının iadesi için dava açmaktır. İşte bu davalar dosya masrafının bedeline göre tüketici hakem heyeti veya tüketici mahkemesi önünde talep ve tahsil edilebilir.

Dosya masrafı iadelerinin tüketici hakem heyetleri veya tüketici mahkemelerinden talep edilebilmesinin en önemli şartı talep eden kişinin tüketici olmasıdır. Yani bir tacir çektiği bir ticari kredi için kendisinden alınan dosya masrafını talep edemez. Bu husus sadece tüketiciye verilmiş bir haktır. Tüketici çektiği gerek ihtiyaç gerekse konut kredileri için kendisinden rızası dışında talep ve tahsil edilen dosya masrafının iadesini sağlayabilir. Burada kanun tüketiciye süre açısından ciddi bir avantaj sağlamıştır. Tüketici geçmiş 10 yıl içerisindeki bütün dosya masraflarının iadesini talep edebilmektedir. Bu 10 yıllık süre ile tüketicilerin geçmişe dair kredilerde hak kaybına uğramalarının önüne geçilmeye çalışılmıştır.

Tüketici mahkemelerinin sayısının az olması ve iş yoğunluğunun fazla olması nedeniyle tüketiciler çekinmekte ve dava açmamaktadırlar. Kanun bunun önüne geçmek için daha hızlı karar alabilen tüketici hakem heyetlerinin inceleyebilecekleri dosya bedellerini arttırmıştır. Her yıl değişen bu bedeller kapsamına giren dosya masraflarında hakem heyetleri 2-3 ay içerisinde iade yönünde karar tesis edebilmektedir. 2014 yılının 2. yarısına göre tüketiciler 3.000,00 TL ve altındaki tutarlarda tüketici hakem heyetine başvurarak konut kredilerinde kendilerinden tahsil edilen dosya masraflarının iadesini talep edebilmektedirler. 3.000,00 TL’nin üzerindeki konut kredilerine ilişkin dosya masraflarında ise tüketiciler doğrudan tüketici mahkemelerine başvurabilirler.

Tüketici hakem heyetlerinin konut kredilerine ilişkin dosya masrafının iadesine yönelik kararları bankalar için bağlayıcıdır. Bankalar bu kararlara uymak zorundadırlar. Ancak kanun bu hususta bankalara bir itiraz imkanı vermiştir. Bankalar burada konut kredisinde dosya masrafına ilişkin hakem heyeti tarafından verilen kararlara tüketici mahkemeleri nezdinde itiraz edebilirler. Ancak gerek Yargıtay kararları gerekse ilk derece mahkemelerinin verdikleri kararlarda tüketicilerden alınan konut kredisine ilişkin dosya masraflarında %99 oranında tüketici lehine sonuç çıkmaktadır.

Bankalar bazı dosyalarda dosya masrafının ismini değiştirerek iadeden kaçınmaya çalışmaktadırlar. Konut kredilerinin bir kısmında masraf, bir kısmında banka komisyonu olarak geçen bu tutarların tamam dosya masrafı adı altında talep ve tahsil edilebilir.

Konut kredilerinde dosya masrafı iadesi için gerekli tek evrak kredi çekerken banka tarafından düzenlenen kredi bilgisi evrakıdır. Bu evrak ile tüketici hakem heyetine başvurarak dosya masrafının iadesini sağlanabilir. Banka geçmişe ait kredilerde kredi bilgisi evrakını tüketicinin hakkına erişmesini engellemek için vermemeye gayret göstermektedir. Hatta bu evraklar için tüketiciden masraf isteyen bankalar dahi bulunmaktadır. Bu masraf talebi haksız ve hukuka aykırı olup bankaların kredi bilgisi evrakını vermeleri zorunludur. Bu nedenle tüketicilerin bankalarının bu zorlamasına boyun eğmemeleri ve gerekirse BDDK’ya şikayette dahil olmak üzere hukuki haklarını kullanmakta beis görmemelidirler.

Av. Halil İbrahim ÇELİK

Bir önceki “Tüketici Hakları-Davaları” kategorisi yazısını okumak için; Banka kredisi dosya masrafı iadesi için ne yapılmalı?

Soru, görüş, değerli yorumlarınız bizimle paylaşınız! Av. Tuğsan YILMAZ