Reviewed by Av. Tuğsan YILMAZ on Oct 28
Rating:
Taşeron İşçi Ve İşveren Nedir?
Alt işveren olarak tanımlanan taşeron, bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmetlerin üretimine ilişkin bir işte veya bir işin eklentisinde, iş alan ve bu iş için görevlendirdiği sigortalıları çalıştıran üçüncü kişi olarak tanımlanmaktadır. Taşeron işçi ise taşeron firmanın sigortalı çalıştırdığı kişilerdir. İşçiye karşı asıl işveren ve taşeron aynı derecede sorumludur. Örneğin bir okulda temizlik işleri taşeron firmaya verilebilir. Taşeron firmadan gelen temizlik görevlisi ise taşeron işçi konumundadır. Uygulamada taşeron işçiler maaş problemleri veya diğer sıkıntılarını işveren kuruma iletmekte zorluk çekmektedir. Bazense iletilmesine rağmen işçiler taşeron firmaya yönlendirilmekte, işveren kendisi sorumlu değilmiş gibi işçinin mağduriyetini arttırmaktadır. Bu nedenle kamu kurumları çalışanları taşeronluk sistemi yerine kadroya geçilmesini talep etmektedir.
Yaşanan mağduriyeti azaltmak adına 8 Şubat 2015 tarihinde Kamu İhale Kanunu kapsamında taşeronlar tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatına ilişkin düzenleme Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kıdem tazminatının hesaplanmasında işe başlanılan ilk tarih esas alınacaktır. 11 Eylül 2014 tarihinden önce iş sözleşmesi feshedilmiş işçilere ise kıdem tazminatı ödenmeyecek ve kıdem tazminatı talep eden işçi İş Mahkemesine dava açacaktır.
Kıdem Tazminatı Şartları
İlk şart kıdem tazminatı şartlarının oluşmuş olmasıdır. Yürürlüğünü koruyan eski kanun 14. Maddeye göre, aynı işverene bağlı çalışma süresinin en az 1 yıl olması genel şarttır. Bunun yanında;
- İş sözleşmesinin işveren tarafından işçinin iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık nedenleri dışındaki nedenlerle,
- İşçi tarafından sağlık, iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık veya işyerinde işin durması ve benzeri nedenlerle,
- Askerlik görevi nedeniyle,
- Emeklilik hakkının elde edilmesi veya bu kapsamda gereken sigortalılık süresi ve prim gününün doldurulması nedeniyle,
- Kadın işçinin evlenmesi nedeniyle ve işçinin ölümü nedeniyle fesih halinde çalışma süresinin gerektirdiği kıdem tazminatı ödenmektedir.
Düzenlemeye göre altişverenlerinin değişip değişmediğine bakılmaksızın aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışan işçilerin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri aynı kamu kurum ve kuruluşuna ait işyerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit olunur. Son taşeron firmalarıyla yapılan iş sözleşmesinden kıdem hakkı doğanların tazminatları ilgili kamu kurum ve kuruluşunca işçinin banka hesabına yatırılarak ödenir. Aynı taşeronca aynı iş akdinde farklı kamu kurum ve kuruluşlarında çalıştırılan işçilerden kıdem tazminatına hak kazananlara farklı kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı esas alınarak çalıştırıldığı son kamu kurum ve kuruluşunca işçinin banka hesabına yatırılarak ödeme yapılır. Taşeron firmaları ile yaptıkları iş sözleşmesi sona ermeden özel sektör işyerinde çalıştırılmaya devam edilenlerin kıdem tazminatına hak kazananların esas hizmet süreleri aynı veya farklı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde geçen hizmet süreleri esas alınarak belirlenir. Kıdem tazminatı da çalıştırıldıkları son kamu kurum ve kuruluşu tarafından kendi işyerindeki son ücreti üzerinden hesaplanır. Hesaplamada asgari ücret artış oranları da dikkate alınacaktır.
Kıdem Tazminatı Ödemesi Nasıl Yapılır?
Özel Kurumda, Şirkette Kıdem Tazminatı Ödemesi
İş Kanunu kapsamında kıdem tazminatına hak kazanan işçinin iş akdinin feshi ile birlikte ilgili firma tarafından kıdem tazminatı işçinin banka hesabına yatırılır ve ilgili kıdem tazminatı ödemesine ilişkin taraflarca detaylı işçi alacakları dökümünü içeren ibra ile ilgili protokol yapılır.
Taraflarca kıdem tazminatı konusunda mutabık kalınamadığı takdirde taşeron işçinin İş Mahkemesinde dava açması gerekecektir.
Kamu Kurumları Bakımından Kıdem Tazminatı Ödemesi
Ödeme belirli belgeler esas alınarak doğrudan işçinin banka hesabına yapılır. Taşeron işçilerin hizmet süreleri hesabı, taşeron firma veya kendilerinden istenecek belgeler ve diğer usuller Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir. Kıdem tazminatının hesaplanmasında daha önce kıdem tazminatı ödenmiş süreler dikkate alınmaz. Aynı kıdem süresi için bir defadan fazla kıdem tazminatı ödenmez.
Kıdem tazminatına hak kazananların bu haklarını elde edebilmesi için başvuruda bulunması gerekir. Bu başvuru kendisi veya mirasçıları tarafından ilgili kamu kurum ve kuruluşuna yazılı olarak yapılacaktır. İlgili kuruma banka hesap/IBAN numarası, çalıştığı kamu kurum ve kuruluşlarının listesi ve iş akdinin hangi sebeple sona erdiğine ilişkin taşeron firmadan alacağı belgeyi ibraz etmesi zorunludur. İş akdinin sona erme nedenini gösteren alt işverenden alınan belgenin alt işveren tarafından düzenlenmemesi halinde SGK kayıtları temel alınır. Muhtemel uyuşmazlık durumunda mahkemece karar verilir.
Av. Tuğsan YILMAZ
Konu ile ilgili aşağıda yer alan diğer yazılarımızı da okumanızı öneririz.
İşveren Ve Alt İşveren İlişkisinin İşçi Üzerindeki Etkisi
Kıdem Tazminatı İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
İş Sözleşmesinin Feshine Dikkat
İş Hukukunda İbraname (İbra Sözleşmesi)
İşçi Alacağı Davası Ve İşçi Hakları Nelerdir?
Merhaba.Taşeron işçi olarak A ve B firmalarında üç yıldır çalışıyorum. Her iş bitiminde -hatta- iş bitmeden sigorta giriş-çıkışlarımız yapılmakta.Sgk giriş-çıkışlarımızın sürekli yinelenmesi normal mi,tarafıma maddi manevi zararı var mı,kıdem tazminatı söz konusu mu,evetse ne zaman?
Sigorta giriş çıkışları sizin hakkınız bertaraf etmez. Kıdem tazminatı haklı olarak iş sözleşmesini feshetmeniz veya haksız olarak işten çıkartılmanız ile mümkün olabilecektir.
Sözlü olarak işe gelmemem soylendi fakat bana herangi bir uyari Tebliği gelmedi işçi mahkemesinede bas vuramiyorum bahaneleri elemana ihtiyac yok ama yedi isci alindi teblig olmayincada hiç bir yerde bas vuramiyorum yedi yildir calismaktaydim bana sekiz hafta onceden bildirmeleri gerekirken son ayin 31 de sözlü olarak kurum amirime soylendi işe yine gidiyorum maassiz ve sigortasiz gitmesem budefa gelmedi diyerek tutanak tutacaklar teblig gonderilmedigi için isi ihlal etti diyerekten de atacaklar büyük ihtimal gereken yerlerle de konustum eline tebliğ gelene kadarda git diyorlar işçi mahkemesineden baş vuramiyorum sasirdim ne yapacagimi lütfen yardimci olun ne yapmaliyim…
fiili olarak çalışmanızın engellendiği, uygun çalışma koşullarının sağlanmadığı ve bu şekilde olduğu takdirde iş akdinizin haksız olarak feshedilmiş olacağı yönünde ihtarname gönderebilirsiniz.
Tuğsan Bey merhaba. ben 10 yıl taşeron şirkette çalıştım ve yaklaşık 10 ay önce devlet memurluğuna atandığım için işimden ayrıldım. tazminat alamayacağımı söylediler. bi avukatla görüştüm hiç bir mevzuatta yazmıyo devlet memurluğuna atandığın için alamazsın denildi. bu konuda bana yardımcı olurmusunuz ? eğer alabiliyorsam bu konuda yardımcı olurmusunz?
Merhaba Tuğsan Bey,
Bir yakınım en az 1 senedir taşeron olarak çalıştığı özel firmada kadroya geçirilecek.
Kıdem tazminatı hakkı kaybolur mu? Taşeron olarak çalıştığı firmadan tazminat alabilir mi? Yoksa kıdem süresi devam mı eder?
Taşeron firmadan istifa kağıdı tarzı bir şey imzalatacaklarını da söylemişler. Böyle bir hakları var mı?
iyi çalışmalar
Merhaba Tuğsan bey ben 3 yıldır çalıştığım iş yerinde ayrılmak istiyorum parasal ve haklarımızın ihlalinden dolayı ama patronumuz ben çıkarmam kendiniz çıkın gidin diyor bu arada bizlere maaşlarımızı elden veriyorlar
2005/2014 tarihleri arasında Sağlık bakanlığı bünyesinde bilgi işlem olarak taşeron çalıştım. 3 Kasım 2014 yılında memurluktan dolayı işimi bırakmak zorunda kaldım dilekcemdede memurluktan dolayı isten ayrılmak istiyorum yazdım istifa kelimesini kullanmadim. Budurmda çalıştığım yıllarin hiç bir tazminat ve kullanmadığım izinlerinin ücretini alamadım. Bu hakları alabirmiyim alabirsem ne yapmam gerekiyor.
merhaba ben İstanbul Avcı’lar gelişim üniversitesinde temizlik görevlisi taşeron olarak çalışmaktayım 1.5yıl çalışmışlığım var çıkarılma ve çıkma gibi durumlarda tazminat Hakkı’m varmı yardımcı olursanız sevinirim teşekkürler
Merhaba ben x mağazada promotör olarak çalışmaktayım y iş verenim mağaza fiyatını çekip kendilerine atmamı istedi bende y şirketine bağlı olduğum için isteklerini yerine getirdim olaydan bir hafta sonra x mağazası işverenime ulaşamadığını artık o mağazaya gitmemem gerektiğini söyledi şuan y olan asıl iş verenim seni başka mağazaya alırım orda çalışırsın demekte ben başka mağazaya gitmek istememekteyim çünkü düzenim kendi şirketimin hatası yüzünden bozuldu Ben başka mağazaya gitmek istemediğimi dile getirdim şuan beklemedeyiz bana çıkışını verecekler dedi şefim ama şuan aynı yerle bağlantı içindelermiş mazeret izni kullandırdıklarını söylediler benden yazılı bi kağıt falan almadılar ama bu izinle ilgili ben bu durumda ne yapmalıyım iş sözleşmemde işverenim başka mağazada görevlendirebilir diye bir metin bulunuyor ama bu durum beni manevi yönden kötü etkiledi benim nasıl bir yol izlemeliyim şimdiden teşekkürler