BOŞANAN KADININ SOYİSİM PROBLEMLERİ

Boşanma davasının neticelenmesinin ardından kadının kişisel durumunun ne olacağına ilişkin kanun özel bir açıklama yapma ihtiyacı hissetmiştir. Bunun nedeni soyisim konusunda  kadınlara dayatılan hükümlerin kadının hayatına negatif etkilerinin bir ölçüde giderilmeye çalışılması olarak açıklanabilir. Zira kadın evlenme ile kızlık soyadından vazgeçerek eşinin soyadını alır. Evlilik boyunca bu soyismi taşımaya devam eden kadından boşanma ile soyismin geri alınması ciddi sorunlar yaratabilir. Zira evlilik boyunca eşinin soyismini taşıyan kadın artık bu soyisimle tanınmaktadır. Boşanma ile bu soyismin alınması halinde yaşanacak problemlerin önüne geçmek için 4721 Sayılı Medeni Kanunu’n 173. Maddesi gereğince kadının boşandıktan sonra menfaati olduğunu ve bunun kocaya zarar vermeyeceğini ispatlaması halinde kocasının soyadını taşımaya devam edebileceği hükme bağlanmıştır. Burada kadın boşanma davasında soyismi taşımaya devam etme talebinde bulunmalıdır. Menfaati bulunduğunu ve bunun kocaya zarar vermeyeceğini kanıtlaması ile hakim kadının eski kocanın soyadını taşımasına izin verir. Daha sonra kadın menfaati kalmadığını iddia ederek soyadını kızlık soyadı ile değiştirebilir. Her ne kadar kanun son fıkrada dava açma hakkını sadece kocaya aitmiş olarak yazılsa da kadının bu davayı açamayacağını iddia etmek mümkün değildir. Zira bu husustan dolayı bizzat zarar gören kadının kendisidir. Bu nedenle kadın daha sonra eski kocasına bir dava yönelterek kızlık soyadını geri alabilir. Eski koca vefat etmişse bu dava eski kocanın mirasçılarına yöneltilir.

Bu durum Yargıtay kararlarına da yansımış ve kadının menfaatinin bulunduğu durumlarda kocanın soyadını taşımasında bir engel bulunmadığına dair kararlar verilmiştir. Örneğin Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2007/19005 E. 2009/5094 K. 19.03.2009 tarihli kararında “Toplanan delillerden, tarafların 26 yıl evli kaldıkları, davacı kadının bu süre içinde çeşitli üniversitelerden mezun olduğu ve diplomalarında, yüksek lisans tezlerinde, katılım belgelerinde, sertifikalarında, bankacılık işlemleri ile emeklilik işlemlerinde evlilik soyadını kullandığı anlaşılmaktadır. Toplanan delillerle davacının davalının soyadını kullanmasının davalıya bir zarar vermeyeceği, davalının soyadını kullanılmasında davacının menfaatinin bulunduğu kanıtlanmıştır.” hükmü getirilmiştir.

Normal şartlarda boşanan kadının boşanma ile doğrudan kızlık soyadını kazanır. Ayrıca evlenme ile edindiği kişisel durumu korur. Kadın eğer evlenmeden önce dulsa hakimden bekarlık soyadını taşımaya izin isteyebilir. Bu maddeden kaynaklı davalar Aile Mahkemesi’nde görülecektir. Kadının kocasının soyadını taşımaya veya kızlık soyadına dönmesine ilişkin davalar her halükarda aile mahkemelerinde görülecektir.

Av. Halil İbrahim ÇELİK

Boşanma, Tanıma-Tenfiz ve Aile Hukuku’ nu ilgilendiren diğer yazılarımıza  buradan ulaşabilirsiniz. Av. Tuğsan YILMAZ