Title: İlamsız İcra Takibine İtiraz
Reviewed by Av. Tuğsan YILMAZ on Sep 10
Rating: 5.0

İlamsız İcra Takibine İtiraz Nasıl Yapılır?

İlamsız icra takibine itiraz bir dilekçeyle yazılı olarak yapılabileceği gibi sözlü olarak da yapılabilir ve tutanağa bağlanabilir. Dilekçede kullanılması gereken belirli kalıplar bulunmamaktadır. Borçlunun itirazı olduğunu beyan etmesi yahut borcunun tamamını veya bir kısmını inkar etmesi ilamsız icra takibine itiraz niteliğindedir. Zira borçlunun ifadesinden ilamsız icra takibine itiraz iradesinin anlaşılıyor olması aranmıştır. İtiraz dilekçesi şekle tabi değildir. Borçlunun imzasını taşımayan itiraz dilekçelerinde yapılan itiraz doktrindeki bir görüş uyarınca geçerlidir. Yargıtay da imzalanmamış itiraz dilekçesinin geçerli olduğunu ancak bu eksikliğin giderilmesi gerektiğini bazı dönem kararlarında belirtmiştir. Alacaklı ilamsız icra takibine itiraz dilekçesi altındaki imzanın borçluya ait olmadığını iddia edemez. İtiraz dilekçesinin icra memuruna havale ettirilip icra tutanağına yazdırılmış olması gerekir. Aksi halde alacaklının itirazı üzerine borçlunun ilamsız icra takibine itiraz dilekçesi kabul edilmez. Çünkü ödeme emrine itiraz tarihi bu dilekçenin icra tutanağına geçirildiği tarihtir. İtiraz sözlü olarak yapılırsa, bu beyan icra memurunca zapta geçirilir ve altı borçlu veya vekili ve icra memuru tarafından imzalanır. İlamsız icra takibine itirazın yapıldığı tarih, ilamsız icra takibine itirazın doğrudan yapıldığı tarih veya muhabere ile gönderiliyorsa muhabere için sunulduğu tarihtir.

İlamsız icra takibine itirazın geçerliliği için borçlunun itiraz sebeplerini itiraz dilekçesinde belirtmesinde zorunluluk bulunmaz. Borçlu yetki itirazında da bulunabilir. Birden fazla icra dairesinin yetkili olduğunu bildirebilir. Borçlu imzaya itiraz etmek istiyorsa, imzanın kendisine ait olmadığını ayrıca ve açıkça bildirmek zorundadır. Ayrıca ve açıkça yapılmayan imza itirazı geçersiz olur ve bu durumda borçlu sadece borca itiraz etmiş sayılır. Yüksek mahkeme; ‘Böyle bir borcumuz yoktur, aksine alacaklıyız. Müvekkilim senet imzalamamıştır. İmza kendisine ait değildir.’, ‘senetteki imzaların şirketi temsil edenlere ait olmadığının, imzaların sahte olarak atıldığının’ ileri sürülmesini imza inkarı olarak kabul etmiştir. Ödeme emrinin tebliğinden önce sadece borca itiraz eden borçlu ödeme emrinin tebliğinden sonra imzaya da itiraz edebilir.

İlamsız icra takibinde ödeme emrine itiraz edecek kimse ödeme emri kendisine tebliğ edilen(borcun muhatabı) kimsedir. Yargıtay içtihatlarınca takip talebinden sonra fakat ödeme emrinin tebliğinden önce yapılan itiraz, kendisine sonradan ödeme emrinin tebliğ edilmesi suretiyle geçerlidir. İtirazın gerçekleştirilebilmesi için kendisine ödeme emri gönderilen kişinin tam ehliyetli olması gerekir. Sınırlı ehliyetsizlerde ise küçüğün borcu için düzenlenen ödeme emri küçüğe tebliğ edildiyse ödeme emrinin bu şekilde yasa hükümlerine aykırılığına kanunu temsilci şikayette bulunabilir. Ödeme emri küçüğün kanuni temsilcisine tebliğ edildiyse küçük tarafından geçerli olarak itiraz edilemez. Ancak küçüğün itirazına yasal temsilcinin onay vermesi halinde bu itiraz geçerlidir. Kısıtlılar da haklarında yapılan takibe itiraz edemezler, bu kişiler adına vasilerinin ilamsız icra takibine itiraz etmesi gerekir.

İlamsız İcra Takibinde İtiraz Nereye Yapılır?

İlamsız icra takibinde ödeme emrine itiraz icra dairesine yapılır. Genellikle ödeme emri gönderen icra dairesine yapılsa da başka bir icra dairesi vasıtasıyla da itiraz edilebilir. Bu durumda ilamsız icra takibine itiraz dilekçesini başvurulan icra dairesi kabul eder, ait olduğu icra dairesine gönderilir. Borçlunun başvurduğu icra dairesi, bu gönderilme giderini de alır. Alınmayan masraftan icra memuru şahsen sorumludur. Borçlu sözlü olarak ilamsız icra takibine itiraz ediyorsa icra memuru ilamsız icra takibine itirazı tutanağa geçirir, imzalar, gönderilme giderini alıp, tutanağı ilgili icra dairesine gönderir. İlamsız icra takibine itiraz tarihi, itiraz dilekçesi veya beyanının ödeme emrini düzenleyen icra dairesine gönderilmek üzere icra dairesine verildiği tarihtir. Borçlu süresi içinde aynı zamanda icra mahkemesine de başvurursa, bu başvuruda ilamsız icra takibine itirazın reddine karar verilir.

İlamsız İcra Takibine İtiraz Süresi

İlamsız icra takibinde ödeme emrinin tebliğinden itibaren yedi gün içinde itiraz edilebilir.  Ödeme emri Tebligat Kanunu’na aykırı olarak tebliğ edildiğinde icra mahkemesine başvurulup, ödeme emrinin tebliğ tarihinin, usulsüz tebliğin öğrenildiği tarih olarak düzeltilmesi istenmelidir. Borçlunun yokluğunda düzenlenen haciz tutanağı ile borçlunun ödeme emrinin içeriği öğrendiği kabul edilemez. Ödeme emrine itiraz süresi yedi günden fazla gösterildiyse, gösterilen sürede yapılan ilamsız icra takibine itiraz geçerlidir. Ödeme emrinde itiraz süresi hiç belirtilmediyse yasal süreye bakılmaksızın ilamsız icra takibine itirazın süresi içinde yapıldığı kabul edilir. İtiraz süresi kesilmez. İtiraz süresi içinde itiraz edilmezse ödeme emri ve icra takibi kesinleşir. Süresinden sonra yapılan ilamsız icra takibine itiraz kural olarak sonuç doğurmaz. Tek istisnası gecikmiş itirazdır. Buna göre kusur olmaksızın bir engel nedeniyle takibe itiraz edilemediyse sonradan ilamsız icra takibine itiraz edilebilir. İcra müdürü ilamsız icra takibine itirazın süresi içinde gerçekleşip gerçekleşmediğini resen araştırır. Çünkü yedi günlük süre hak düşürücüdür. İlamsız icra takibinde itiraz süresi hesaplanırken borçlunun kendisine gönderilen tebliğ tarihi yani borçlunun tebellüğ ettiği tarih esas alınır.  Ancak ödeme emrine itiraz edilebilmesi için borçluya ödeme emri tebliğ edilmiş olmalıdır.  Borçluya sonrada ödeme emri tebliğ edilmesi koşuluyla takip talebinden sonra fakat ödeme emri tebliğinden önce de itiraz edilebilir. Yargıtay yeni kararlarında borçluya iki kez tebliğ yapılmışsa, ikinci kez tebliğ edilen ödeme emri ile takibe ikinci bir itiraz hakkı tanındığını kabul etmiştir. Yetkisiz icra dairesince çıkartılan ödeme emri hukuki sonuç doğurmaz, ancak ilamsız icra takibinde yetkiye mutlaka itiraz edilmelidir. Dolayısıyla yetkili icra dairesi ödeme emri gönderdiğinde, esas olarak bu emre itiraz edilmesi gerekir. Kanunda ilamsız icra takibine itiraz süresi yedi gün olarak belirlense de takas ve mahsup iddiasının bir süreye bağlı olmadan, takibin her aşamasında icra dairesi, terekenin borca batık olduğuna dair iddianın (ilamla belgelendirilerek) her zaman icra dairesine bildirilebileceği kabul edilmiştir.

İlamsız İcra Takibine İtiraz Usulü

İlamsız icra takibine itiraz harca tabi değildir. İlamsız icra takibi açıldığında borçlu olarak nitelendirilen kişinin gerçekten borçlu olup olmadığı belli değildir. Bu kişi borçlu olduğu kesinleşmeden kendisine yapılan takibe harç ödemeden ilamsız icra takibine itiraz edebilmelidir. Eğer kişi gerçek borçluysa takip sonunda zaten başvurucu, tahsil harçları ve takip giderlerini öder. Ödeme emrinin geçerli olabilmesi için borçlunun ayrıca itirazın alacaklıya tebliğ giderlerini vermesi zorunlu değildir. Ancak takibe ilamsız icra takibine itirazın alacaklıya bildirilmesi gerekir. Bu bildirim alacaklının itirazın iptali davası veya itirazın kaldırılması talebinde bulunabilmesi içindir. Bu davalar için öngörülen süreler, ilamsız icra takibine itirazın alacaklıya tebliğ tarihinde başlar.

Tüzelkişiler aleyhine yapılan takipte, borçlu tüzelkişinin temsilcisi ödeme emrine itiraz edebilir. İlamsız icra takibine itiraz eden temsilciden temsil belgesinin ibraz edilmesi istenir. Tüzelkişinin birden fazla temsilcisi olup aralarında müşterek imza kuralı geçerliyse, Yargıtay kararları uyarınca, itiraz tarihi itibariyle, borçlu kooperatife temsil ve ilzama yetkili olanlardan sadece birisi tarafından yapılan itiraz başvurusunun, diğer temsilcilerin buna karşı çıktığı ve icazet vermediği kanıtlanmadığı sürece ‘acele işler’den olduğu benimsenerek, diğer temsilcilerin buna icazet verdiğinin kabulü gerekir.

İlamsız icra takibinde borca itiraz ederken kısmi itirazda bulunmak da mümkündür. Borç bir para alacağı ise ve borç miktar olarak bilinebilir veya tayin edebilirse borçlu kısmi itirazda bulunduğu borç miktarını açıkça bildirmek zorundadır. Borcum bu kadar değildir, gibi cümleler itiraz sayılmaz. İlamsız icra takibinde itiraz edilen miktar açıkça belirtilmezse, takibe hiç itiraz edilmemiş sayılır. Ancak miktarı para olarak belirli olmayan borçlarda, borçlu itiraz ettiği miktarı açıkça bildirmek zorunda değildir. Kısmi itirazda bulunan borçlu yedi günlük itiraz süresi içince borcun geri kalanına da itiraz edebileceği 1989 tarihli Yargıtay kararı uyarınca gerçekleştirilebilir. Borçluya itiraz ettiğine dair ücretsiz ve pulsuz bir belge verilir.

Av. Tuğsan YILMAZ
Av. Halil İbrahim ÇELİK
Merve ARABACI

İlamlı İcra Takibi Nasıl Başlatılır? Başlıklı İcra Hukuku kapsamındaki bir önceki yazımızda mahkeme kararına dayalı olarak açılan icra takibinin unsurları, takibin nasıl açılacağı, ilamlı icra takibi ile ilgili hukuki bilgiler yer almaktadır.