Reviewed by Av. Tuğsan YILMAZ on May 28
Rating:
ÇAĞRI
Sendikanın toplu iş sözleşmesi yapma yetkisine sahip olduğunun belirlenmesi üzerine, işçi sendikası veya işveren sendikası veya işveren, yetki belgesinin veya tespit yazısının alınmasından itibaren 15 gün içinde karşı tarafı toplu görüşmeye çağırır. Çağrı tarihi derhal görevli makama [kanun bakımından görevli makam, işyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin bağlı bulunduğu, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bulunduğu Bölge Çalışma Müdürlüğü, birden fazla bölge çalışma müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak toplu iş sözleşmesi için ise Çalışma Bakanlığı’dır. Md 18] bildirilir(md 17/1). Bu süre içinde çağrı yapılmazsa yetki belgesinin hükmü kalmaz (md 17/2). Ayrıca çağrı tarihinden itibaren 30 gün içinde çağrı yapan taraf toplu görüşmeye gelmez ve başlamazsa çağrıyı yapan tarafın yetkisi düşer(md 19/3).
I. Toplu Görüşme Yerinin ve Zamanının Tespiti
Toplu görüşme çağrısının karşı tarafa tebliğinden itibaren 6 işgünü içinde taraflar toplu görüşmenin yer, gün ve saatini aralarında anlaşarak tespit ederler ve bunu görevli makama yazı ile bildirirler(md.19/1). Toplantı günü, yeri ve saati bakımından taraflar arasında anlaşmaya varılamazsa, taraflardan birinin 3 işgünü içinde başvurması üzerine, görevli makamca toplantı yeri, günü ve saati başvurma tarihinden başlayarak 6 işgünü içinde tespit edilir ve taraflara bildirilir.(md 19/2)
Çağrı tarihinden itibaren 30 gün içinde toplu görüşmeye, çağrıyı yapan taraf gelmez ve toplu görüşmeye başlanmazsa çağrıyı yapan tarafın yetkisi düşer.(md 19/3)
II. Toplu Görüşme
Yapılan toplu görüşme çağrısı üzerine, toplu iş sözleşmesi yapmak amacıyla tarafların bir araya gelerek görüşmelerine ‘toplu görüşme’ denir. 2822 Sayılı Kanunda toplu görüşmenin yöntemine ilişkin bir düzenleme yoktur.
Toplu görüşmede, ilk toplantıda işçi sendikası temsilcileri sendika adına toplu görüşme ve toplu sözleşme yapmaya yetkili olduklarını gösteren yetki belgelerini işveren tarafına verirler. İşverenin bir sendikaya üye olması halinde sendika adına toplantıya katılan temsilciler veya işverenin sendika üyesi olmaması halinde işveren temsilcileri aynı şekilde yetki belgelerini sendika temsilcilerine verirler. İlk toplantıda genellikle toplantı ve görüşme yöntemine ilişkin konular görüşülür ve karara bağlanır. Sonra toplu sözleşme tekliflerinin ve karşı tekliflerin görüşülmesine geçilir. Kabul edilen maddeler her toplantı sonunda düzenlenen tutanağa geçirilir. Anlaşmaya varılamayan teklifler sonraki toplantılarda tekrar görüşülür.
Yargıtay’ ca kabul edildiği üzere, toplu görüşmeye devam edilirken, nitelik değiştirmeksizin işyerinin başka bir yere veya adrese taşınmış olması, yetki alınmış o işyeri için toplu iş sözleşmesi yapılmasını engellemez.
TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN İMZALANMASI, DEĞİŞTİRİLMESİ VE ŞEKLİ
Toplu görüşme sonunda bütün teklifler üzerinde anlaşmaya varılırsa, sözleşmenin yazılmasına (redaksiyonuna) geçilir ve bunun bitirilmesinden sonra sözleşme 5 nüsha olarak taraflarca imzalanır.(md 20) Görüşme yapılamaması ya da görüşmelerin uyuşmazlık ile sonuçlanıp arabuluculuk veya grev ve lokavt sonunda anlaşmaya varılması halinde de aynı esas geçerlidir.
2822 sayılı kanun eskisi gibi, toplu iş sözleşmesinin yazılı olarak yapılmadıkça geçerli sayılamayacağını belirterek, sözleşmenin yazılı olmasının geçerlilik koşulu olduğunu açıkça kabul etmiştir.(md 4) Kanunda sözü edilmemekle beraber, süreye ilişkin hükmü dışında, sözleşmenin taraflarca yazılı olarak değiştirilebileceği kabul olunmalıdır.
İŞVERENİN TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ İLE BAĞLILIĞI
Kanun, bir işverene ait işyeri ile ilgili toplu iş sözleşmesinin işverenin üyesi bulunduğu sendika tarafından yapılması durumunu göz önüne almış ve işverenin yasal yükümlülüklerden kurtulmasını önlemek için eski kanundaki hükmü (md 6) genişleterek yeni bir düzenlemeye yer vermiştir. Buna göre; Toplu iş sözleşmesine taraf olan işveren sendikasının toplu görüşmeye çağrı tarihinde üyesi bulunan işverenin o sendika ile ilgisinin daha sonra herhangi bir suretle kesilmesi halinde dahi söz konusu işveren o çağrı ile bağlı kalır.
BİR TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ VARKEN İKİNCİ BİR SÖZLEŞMENİN YAPILAMAMASI VE UYGULANAMAMASI
Anayasa’ da yer alan ve 2822 sayılı kanunda da tekrarlanan bir hükme göre bir işyerinde aynı dönem için birden fazla toplu iş sözleşmesi yapılamaz ve uygulanamaz.(AY MD 53/4, TSGLK md 3/son)
Yorum yap